کد مطلب:142026 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:246
خروج از مدینه
شگفتا كه مدینه پیامبر، پنجاه سال پس از وی، چنان در آتش بیداد و خودكامگی می سوخت كه حسین بن علی (ع) نواده دلبند محمد (ص) نیز در آن ایمن نماند و ناگزیر پس از وداع با دوستان و بستگان خویش، پنهانی در روز یكشنبه دو روز به آخر ماه رجب مانده، به همراهه فرزندان، برادر و برادرزادگان خود، رخت سفر به سوی مكه كشید و چون از مدینه دور گردید این آیه را تلاوت نمود:
«فخرج منها خائفا یترقب قال رب نجنی من القوم الظالمین پس موسی از شهر مصر، ترسناك و نگران بیرون رفت، گفت: پروردگارا! مرا از شر دشمنان ستمگر نجات بخش!» [1] .
قرائت این آیه كه در رابطه با حركت حضرت موسی از مصر و آغاز مبارزه وی با فرعونیان است، نشانگر آن بود كه امام حسین (ع) نهضتی دشوار و تاریخ ساز را آغاز كرده است؛ از اینرو هنگامی كه راه اصلی مكه را در پیش گرفت فرمود:
«لا و الله لا افارقه حتی یقضی الله ما هو قاض نه به خدا، من از این راه جدا نمی شوم تا خداوند آنچه را كه می خواهد پیش آورد.» [2] .
این جملات افزون بر آگاهی امام به دشواری حركت و مسیری كه انتخاب كرده است، گویای عزم راسخ او برای مبارزه با استبداد و خودكامگی تا نیل به شهادت نیز هست.
نقل كرده اند كه در راه عبدالله مطیع امام را دید و گفت:
قربانت به كجا می روی؟
حسین (ع) فرمود: به مكه می روم و پس از آن از خدا طلب خیر می كنم. عبدالله عرض كرد: خدا برایت خیر پیش آورد، چون به مكه رسیدی مبادا به كوفه نزدیك شوی كه آن شهر شومی است، در آن پدرت كشته شد و برادرت بی یاور گردید و حتی زخم نیزه ای از آنها بر او وارد شد كه نزدیك بود جان بسپارد، پس تو ملازم حرم خدا باش، زیرا تو سید و بزرگ عربی، و اهل حجاز كسی را با تو برابر نمی دانند و در آنجا مردم از هر سو به جانب تو رو آورند. عمو و دائی ام به فدای تو شوند! بخدا اگر تو كشته شوی، پس از تو ما را نیز به بردگی بگیرند [3] .
سیاست سركوبگرانه و خشونت آمیز امویان چنان بیم و هراسی در دلها ایجاد كرده بود كه افراد محافظه كار آگاه هر گونه مقاومتی در برابر آن را محكوم به شكست می دانستند.
امام حسین بن علی (ع) با اعتقاد به این كه حركت اصلاحی و مبارزه با فساد و ستمگری همواره باید در جامعه استمرار یابد با عزمی استوار بسوی آینده ای محتوم به پیش می رود، زیرا كه سكوت در برابر نابهنجاریها و ناروائیها، بیماری و مرگ جامعه و انحطاط نسلهای آینده را در پی دارد، از اینرو می بایست افراد بزرگ فدای جمع گردند و از هلاكت امت و مرگ بشریت پیشگیری كنند. به همین جهت در قرآن پس از آیات قتال آمده است:
«و انفقوا فی سبیل الله و لا تلقوا بایدیكم الی التهلكه در راه خدا (مال و جان) هزینه
كنید و (با ترك آن) خود را به دست خویش به هلاكت میفكنید» [4] .
«فخرج منها خائفا یترقب قال رب نجنی من القوم الظالمین پس موسی از شهر مصر، ترسناك و نگران بیرون رفت، گفت: پروردگارا! مرا از شر دشمنان ستمگر نجات بخش!» [1] .
قرائت این آیه كه در رابطه با حركت حضرت موسی از مصر و آغاز مبارزه وی با فرعونیان است، نشانگر آن بود كه امام حسین (ع) نهضتی دشوار و تاریخ ساز را آغاز كرده است؛ از اینرو هنگامی كه راه اصلی مكه را در پیش گرفت فرمود:
«لا و الله لا افارقه حتی یقضی الله ما هو قاض نه به خدا، من از این راه جدا نمی شوم تا خداوند آنچه را كه می خواهد پیش آورد.» [2] .
این جملات افزون بر آگاهی امام به دشواری حركت و مسیری كه انتخاب كرده است، گویای عزم راسخ او برای مبارزه با استبداد و خودكامگی تا نیل به شهادت نیز هست.
نقل كرده اند كه در راه عبدالله مطیع امام را دید و گفت:
قربانت به كجا می روی؟
حسین (ع) فرمود: به مكه می روم و پس از آن از خدا طلب خیر می كنم. عبدالله عرض كرد: خدا برایت خیر پیش آورد، چون به مكه رسیدی مبادا به كوفه نزدیك شوی كه آن شهر شومی است، در آن پدرت كشته شد و برادرت بی یاور گردید و حتی زخم نیزه ای از آنها بر او وارد شد كه نزدیك بود جان بسپارد، پس تو ملازم حرم خدا باش، زیرا تو سید و بزرگ عربی، و اهل حجاز كسی را با تو برابر نمی دانند و در آنجا مردم از هر سو به جانب تو رو آورند. عمو و دائی ام به فدای تو شوند! بخدا اگر تو كشته شوی، پس از تو ما را نیز به بردگی بگیرند [3] .
سیاست سركوبگرانه و خشونت آمیز امویان چنان بیم و هراسی در دلها ایجاد كرده بود كه افراد محافظه كار آگاه هر گونه مقاومتی در برابر آن را محكوم به شكست می دانستند.
امام حسین بن علی (ع) با اعتقاد به این كه حركت اصلاحی و مبارزه با فساد و ستمگری همواره باید در جامعه استمرار یابد با عزمی استوار بسوی آینده ای محتوم به پیش می رود، زیرا كه سكوت در برابر نابهنجاریها و ناروائیها، بیماری و مرگ جامعه و انحطاط نسلهای آینده را در پی دارد، از اینرو می بایست افراد بزرگ فدای جمع گردند و از هلاكت امت و مرگ بشریت پیشگیری كنند. به همین جهت در قرآن پس از آیات قتال آمده است:
«و انفقوا فی سبیل الله و لا تلقوا بایدیكم الی التهلكه در راه خدا (مال و جان) هزینه
كنید و (با ترك آن) خود را به دست خویش به هلاكت میفكنید» [4] .
[1] طبري، ج 5، ص 343، كامل، ج 3، ص 260، ارشاد، ص 202.
[2] ارشاد، ص 202، طبري ج 5، ص 351 «لا و الله لا افارقه حتي يقضي الله ما هو احب اليه».
[3] طبري، ج 5، ص 351، تجارب الامم، ج 2، ص 40، مسكويه رازي جمله اخير را ذكر نكرده است.
[4] سوره بقره، آيه 195.